Το ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ , στο πλαίσιο του Προγράμματος «Αττική 2021-2027» έχει αναλάβει ως Δικαιούχος την υλοποίηση της Πράξης: «Πρότυπο Κέντρο Ανάπτυξης διεργασιών και προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας από την αξιοποίηση/εκμετάλλευση αποβλήτων, απορριμμάτων και υπολειμμάτων» με Κωδικό ΟΠΣ 6012074, συνολικού προϋπολογισμού 1.026.297,95 € σύμφωνα με την υπ’ αρ. πρωτ. 15/07/2024 (ΑΔΑ: Ψ6ΚΝ7Λ7-ΦΥΦ) απόφαση ένταξης.
ΣΚΟΠΟΣ / ΣΤΟΧΟΙ
To έργο αφορά στη δημιουργία ενός Πρότυπου Διασχολικού Κέντρου Ανάπτυξης Διεργασιών και Προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας από τη διαχείριση και εκμετάλλευση αποβλήτων, απορριμμάτων και υπολειμμάτων, μέσω της προμήθειας ειδικού ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, για παροχή ερευνητικών, εκπαιδευτικών και τεχνολογικών υπηρεσιών σε οργανισμούς και επιχειρήσεις.
Το σύστημα αυτό αποτελεί μία ολιστική και καινοτόμα λύση αξιοποίησης και εκμετάλλευσης οργανικών και ανόργανων αποβλήτων προσεγγίζοντας σφαιρικά την προοπτική της κυκλικής οικονομίας. Στόχος είναι η πλήρης και ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση των αποβλήτων, απορριμμάτων και υπολειμμάτων και των τριών τομέων της παραγωγής για την επίτευξη των αρχών της κυκλικής οικονομίας με έμφαση στη βιώσιμη οικονομία των αναγκών, τη γαλάζια οικονομία και τη δημιουργική οικονομία μέσω της δημιουργίας ενός καινοτόμου κέντρου ανάπτυξης διεργασιών και προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Το κέντρο περιλαμβάνει δύο άξονες:
Άξονας 1: Ανακύκλωσης/Αξιοποίησης οργανικών αποβλήτων, απορριμμάτων και υπολειμμάτων ο οποίος θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες μονάδες
- Σύστημα αεριοποίησης απορριμμάτων για την αξιοποίηση αγροτικών και οικιακών αποβλήτων προς παραγωγή ενέργειας.
- Σύστημα εκχύλισης -φίλτρανσης -συμπύκνωσης με υπερήχους για την επεξεργασία κυρίως αποβλήτων και παραπροϊόντων του αγροδιατροφικού κλάδου και τη μετατροπή τους σε νέα προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
- Σύστημα προετοιμασίας δειγμάτων επεξεργασίας φυσικών προϊόντων και αποβλήτων για την για την ανάπτυξη τελικών προϊόντων κυρίως από παραπροϊόντα του αγροτοδιατροφικού κλάδου.
Άξονας 2: Ανακύκλωσης/Αξιοποίησης μεταλλικών κόνεων και οξειδωμένων παραπροϊόντων βιομηχανικών διεργασιών ως πρώτες ύλες διεργασιών Προσθετικής Κατασκευής (ΠΚ) (3D εκτύπωση) ο οποίος θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες μονάδες
- Μονάδα αποδοτικής αξιοποίησης και μεταποίησης μεταλλικών κόνεων με κατώτερες ποιοτικές προδιαγραφές καθώς και οξειδωμένων παραπροϊόντων βιομηχανικών διεργασιών για τη μετατροπή τους σε υψηλής προστιθέμενης αξίας πρώτες ύλες κατάλληλες για κατεργασίες
- Μονάδα για την ΠK (3D printing) μετάλλου με μη-τυποποιημένες μεταλλικές κόνεις οι οποίες θα προκύπτουν από την ανακύκλωση μεταλλικών μέσω της μονάδας αξιοποίησης και μεταποίησης.
- Mονάδα CNC Fiber Laser Cutting μετάλλου για την κοπή μικρογεωμετριών από υπολείμματα βιομηχανικά επεξεργασμένων μεταλλικών επιφανειών με στόχο τη βελτιστοποίηση εκμετάλλευσης του υλικού
- Μονάδα Μελέτης και πιστοποίησης της μικροδομής και των μηχανικών χαρακτηριστικών των παραγόμενων υλικών και εξαρτημάτων από τις ως άνω παραγωγικές διαδικασίες.
- Μονάδα μελέτης για τον προσδιορισμό των μηχανικών ιδιοτήτων των προϊόντων σε επίπεδο νανο-κλίμακας και της σύνδεση των ιδιοτήτων αυτών με τη μακροσκοπική μηχανική συμπεριφορά και απόκριση των προϊόντων.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΠΡΑΞΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ
Οργάνωση και Λειτουργία του Κέντρου
Η οργάνωση και λειτουργία της μονάδας θα διέπεται από εσωτερικό κανονισμό που θα επιτρέπει την απρόσκοπτη λειτουργία της κάτω από συνθήκες ασφάλειας και υγείας για τους εργαζόμενους και προστασίας του περιβάλλοντος. Η Διοίκηση της μονάδας θα γίνεται από επιτροπή στην οποίαν θα μετέχουν εκπρόσωποι όλων των εμπλεκόμενων Σχολών.
Το απαραίτητο προσωπικό λειτουργίας της μονάδας μπορεί να είναι:
- Προσωπικό του ΕΜΠ
- Επί συμβάσει επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό αμειβόμενο από τα έσοδα της μονάδας από την παροχή υπηρεσιών και τη συμμετοχή σε ερευνητικά έργα
- Μεταπτυχιακοί και μεταδιδακτορικοί φοιτητές.
Οι όροι και οι συνθήκες πρόσβασης και χρήσης των υποδομών του Κέντρου σε μέλη της πολυτεχνειακής κοινότητας, σε μέλη ΔΕΠ και ερευνητές άλλων ΑΕΙ και ερευνητικών ιδρυμάτων καθώς και στη βιομηχανία (με έμφαση στις ΜΜΕ) θα ορίζονται από τον Κανονισμό Λειτουργίας (ΚΛ) του Κέντρου, ο οποίος θα είναι εγκεκριμένος από τις Σχολές που συμμετέχουν.
Για την εύρυθμη λειτουργία και επιστημονική υποστήριξη του Κέντρου με σκοπό τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητά του θα ορισθούν, με απόφαση των Σχολών που συμμετέχουν, οι επιστημονικοί υπεύθυνοι των επί μέρους υποδομών (ΔΕΠ/ΕΔΙΠ) καθώς και ειδικά εκπαιδευμένο επιστημονικό προσωπικό (ΕΕΕΠ) το οποίο θα προέρχεται από το μόνιμο προσωπικό του Ιδρύματος (πχ μέλη ΔΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ), οι αρμοδιότητες των οποίων θα καθορίζονται από τον ΚΛ. Συμπληρωματικά, η λειτουργία του Κέντρου δύναται να επικουρείται από μεταπτυχιακούς φοιτητές και μεταδιδακτορικούς ερευνητές.
Για την ορθολογική χρήση των υποδομών, είναι απαραίτητη η διασφάλιση της μέγιστης διαφάνειας η οποία, σε μεγάλο βαθμό, θα επιτευχθεί από την ανάρτηση του κανονισμού λειτουργίας του στον ιστότοπο του Κέντρου, την υποβολή της αίτησης χρήσης των υποδομών του.
Η σελίδα για το "Ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο SEM" είναι: https://www.metal.ntua.gr/?page_id=2968.
O κανονισμός λειτουργίας θα βασίζεται σε καλές πρακτικές που ήδη εφαρμόζονται για τη λειτουργία μεγάλων οργάνων, από τις Σχολές, όπως η λειτουργία του διασχολικού -Σχολές Χημικών Μηχανικών & Μεταλλειολόγων-Μεταλλουργών Μηχανικών (ΜΜΜ) αναλυτικού οργάνου microRaman -προμήθεια ΠΕΠ2011 -και του Κέντρου Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας της Σχολής ΜΜΜ.
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ
Στόχος είναι η πλήρης και ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση των αποβλήτων, απορριμμάτων και υπολειμμάτων και των τριών τομέων της παραγωγής για την επίτευξη των αρχών της κυκλικής οικονομίας με έμφαση στη βιώσιμη οικονομία των αναγκών, τη γαλάζια οικονομία και τη δημιουργική οικονομία μέσω της δημιουργίας ενός καινοτόμου κέντρου ανάπτυξης διεργασιών και προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία
Το Κέντρο θα υποστηρίζει με τρόπο άρτιο καινοτόμες εκπαιδευτικές μεθόδους και θα επιτρέπει την εξοικείωση των φοιτητών με τεχνολογίες αιχμής. Επίσης, θα αποτελέσει πόλο έλξης για εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού των οποίων οι φοιτητές μέσω προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών θα μπορούν να εκπαιδευθούν δημιουργώντας ένα νέο πεδίο συνεργασίας και ανάπτυξης ερευνητικών δραστηριοτήτων.
Βιωσιμότητα του Κέντρου
Το Κέντρο αυτό θα αναπτύξει παράλληλα εσωτερικό δίκτυο αξιοποίησης όλων των υφιστάμενων εργαστηρίων και μονάδων των Σχολών του ΕΜΠ που διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό και ερευνητικό και αναλυτικό εξοπλισμό στα θέματα αυτά και μπορούν να συμβάλουν υποστηρικτικά στην παροχή υψηλού επιπέδου παροχή υπηρεσιών σε ΜΜΕ και άλλες επιχειρήσεις και φορείς χρήστες.
Η διασφάλιση της βιωσιμότητας μιας τέτοιας επένδυσης αποτελεί κρίσιμο παράγοντα και προσδιορίζεται από τη δυνατότητα εξασφάλισης πόρων με ποικίλους τρόπους, όπως:
- Παροχή υπηρεσιών έρευνας και ανάπτυξης σε ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς και επιχειρήσεις.
- Συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα με εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή χρηματοδότηση.
- Οι προσφερόμενες υπηρεσίες σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς σε θέματα διαχείρισης και αξιοποίησης των αποβλήτων, απορριμμάτων και υπολειμμάτων θα αφορούν:
- Βελτιστοποίηση διεργασιών και προϊόντων υφιστάμενων επιχειρήσεων
- Εκπαίδευση χρηστών υφιστάμενων επιχειρήσεων σε σύγχρονες ερευνητικές υποδομές
- Εκπαίδευση του προσωπικού του ΕΜΠ και των φοιτητών σε σύγχρονες διεργασίες και συστήματα
- Ανάπτυξη νέων προϊόντων
- Υπηρεσίες πιστοποίησης προϊόντων, κατασκευής πρωτοτύπων, μελέτης υλικών, πρώτων υλών.